تاریخ بسکتبال
تاریخ بسکتبال: زادگاه بازی بسکتبال آمریکاست، این بازی در اوایل پاییز سال ۱۸۹۱ میلادی توسط شخصی به نام جیمز نای اسمیت پایه ریزی و ابداع شد .
اما، از قرنها پیش در میان ساکنان نقاط مختلف قاره آمریکا، به ویژه آمریکای مرکزی و جنوبی انواعی از بازی و مسابقه رایج بوده که کم و بیش به بسکتبال شباهت داشته است.
جیمز نای اسمیت یک پزشک کانادایی بود که به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کرد و تابعیت آن کشور را گرفت .
و تاریخ بسکتبال آنجا را رقم زد.
در سال ۱۸۹۱ یعنی زمانی که دکتر نای اسمیت در دانشگاه ورزش اسپرینگ فیلد (واقع در ایالت ماساچوست آمریکا) درس میداد.
رئیس دانشگاه از او خواست ورزشی ابداع و اختراع کند که دانشجویان بتوانند در فصل زمستان در سالن به آن بپردازند.
تا آمادگی جسمانی خود را برای پرداختن به مسابقات میدانی فوتبال، هاکی و بیسبال، در فصل بهار و تابستان حفظ کند.
ایده دکتر نای اسمیت:
دکتر نای اسمیت پس از بررسی رشتههای موجود ورزشی، دریافت که ورزش جدید باید : توپ در آن نقش داشته باشد.
به صورت گروهی به اجرا درآید. اصل رقابت در آن رعایت شود .
و بر مهارت استوار باشد .هیچ گونه خشونتی و برخوردهای سخت بدنی مبتنی نباشد.
در آغاز، ته سبد هم بسته بود و هر بار که توپ به درون سبد میافتاد باید کسی به کمک نردبان توپ را از سبد بیرون بیاورد .
در سال ۱۸۹۲ شخصی به نام «لئو آلن» سبد بسکتبال را که تا آن روز از ترکه چوب یا الیاف بود
و به همین دلیل به زودی پاره و فرسوده میشد، از سیم بافت تا استحکام بیشتری داشته باشد .
دیری نگذشت که این ورزش جدید طرفداران زیادی در میان دانشجویان دانشگاه اسپرینگ فیلد و دیگر دانشگاهها یافت .
دکتر نای اسمیت هم مقررات و قوانین بسکتبال را کامل تر کرد.
و نسخههایی از آن را به هر دانشگاه یا باشگاهی که علاقمند بود ارسال داشت .
این مقررات در سال ۱۸۹۲ میلادی به صورت کتابچهای برای استفاده عموم منتشر شد .
کشور کانادا نخستین کشور خارجی بود که ورزش بسکتبال به آن راه یافت .
دیگر کشورها هم بتدریج و در سالهای بعد پذیرای این ورزش جدید شدند :
فرانسه در سال ۱۸۹۳، چین و هندوستان در سال ۱۸۹۴، انگلستان در سال ۱۸۹۴ ژاپن در سال ۱۹۰۰ و .. .
نخستین مسابقه رسمی بسکتبال در سال ۱۸۹۶ بین دو تیم از دو دانشگاه شیکاگو و آیوا برگزار شد .
نتیجه این بازی تاریخی ۱۵ بر ۱۲ به سود تیم دانشگاه شیکاگو بود .
در سال ۱۹۳۰ دکتر نای اسمیت کتابی درباره خواص بسکتبال تالیف کرد تا نشان دهد که بازی بسکتبال گرچه بسیار پر تحرک است.
اما حتی برای سالمندان هم خطری ندارد و آسیبی متوجه اعضای حیاتی بدن (قلب و کلیه) نخواهد شد .
نخستین تیم بسکتبال دانشگاه کانزاس در ۱۸۹۹ میلادی
سابقه تاریخ بسکتبال
تاریخ بسکتبال در کشور ایران، نوعی بازی سنتی و قدیمی در میان گله دارها متداول است که آن را (پاتو) (PATO) مینامند .
در این بازی، دو تیم سوار بر اسب در میدانی وسیع به تاخت و تاز میپردازند و هر تیم کوشش میکند
توپی را که شش حلقه (مانند دستگیره) بر بدنه آن هست،
با پرتاب کردن و پاس دادن به یاران خودی، به آن سوی میدان برساند و از حلقه و توری سبدی که در انتهای میدان بر روی ستونی چوبی نصب شده، عبور دهد .
این بازی تا حدی شبیه بسکتبال است اما شباهت بازی پوک تاپوک با ورزش بسکتبال بیش از پیش است.
پوک تاپوک، در میان اقوام متمدن قاره آمریکای جنوبی و مرکزی رواج بسیار داشت
به ویژه اقوام مایا و تولتک (در ناحیه مکزیک کنونی) این بازی با توپ و حلقههای ثابت در میدانی وسیع انجام میشد.
دائرةالمعارف بریتانیکا، سال ورود بسکتبال به کشور ایران ۱۹۲۱ میلادی برابر ۱۲۹۹ هجری شمسی بیان کرده است.
آنچه مسلم است، نخستین نشانههای ورود بسکتبال به ایران در سالهای ۱۳۱۰ و ۱۳۱۱ دیده شده که آن هم توسط کارکنان سفارتخانههای خارجی در ایران بوده است.
در سال ۱۳۱۴، یک مربی ورزش به نام «فریدون شریفزاده» ورزش بسکتبال را به دانش آموزان دبیرستان البرز (کالج البرز) تهران معرفی و پایهگذاری کرد.
و کمکم دیگر مربیان ورزش به گسترش و آموزش این ورزش پرداختند.
در سال ۱۳۲۴، فدراسیون بسکتبال ایران تشکیل شد و نخستین حضور بسکتبال ایران در میدانهای بینالمللی، در بازیهای المپیک لندن (1984) بود.
فریدون شریفزاده نیز اولین بازیکن دعوت شده به تیم ملی در آن زمان بود.
بسکتبال خیابانی
نام بسکتبال خیابانی[1] به آن دسته از بازیها اطلاق میشود که در زمینهای سرباز بازی میشود.
قوانین آن، قوانین بسکتبال عادی است با تغییرات جزییای که به نسبت محل بازی متفاوت است.
این دسته از بازیها دارای حرکات نمایشی هستند و بعضی از قوانین بسکتبال واقع در سالن در آن رعایت نمیشود.
بازیکنان این بازیها مگر در موارد خاص از لباس هماهنگ با یکدیگر استفاده نمیکنند. این بازی در شهر نیویورک بسیار محبوب و مهم است.
برخی از مکانها و شهرها و ایالات متحده برنامه هایی برای برنامه های بسکتبال را ترتیب داده اند.
بسیاری از شهرها نیز مسابقات بسکتبال خیابانی مخصوص آخر هفته ها برگزار می کنند
که Hoop-It-Up و Blacktop Battle از Houston Rockets ‘دو محبوب ترین ها هستند.
از اواسط دهه 2000 ، streetball شاهد افزایش رسانه ها از طریق نمایش های تلویزیونی مانند خیابان بسکتبال ESPN و City Slam
و همچنین نمایشگاه های مسافرتی همچون تور AND1 Mixtape Tour ، YPA و Ball4Real بود.
همچنین در سایر کشورها مانند فیلیپین از محبوبیت بالایی برخوردار است.
بیشتر خیابان های آنها زمین بسکتبال خود را دارند.
مسابقات مخصوصاً در فصل تابستان و تعطیلات نیز برگزار می شود.
تقسیمات به 4 گروه، کودک (سنین 7 تا 13 سال) ، نوجوان (سنین 14 تا 17 سال) ، جوان (سنین 18 تا 25 سال) و بزرگسال (سنین 26 و بالاتر) تقسیم می شود.
قوانین بسکتبال خیابانی
بسکتبال خیابانی تنها در یکنیمه از زمین بازی میشود حلقههای موجود در این نوع از بازی بسیار محکم و ضخیم است.
زیرا حرکات نمایشی که در این نوع از بسکتبال صورت میگیرد بسیار روی حلقه اثر میگذارد (مثل دانک) و اگر حلقه ضعیف باشد شکسته میشود.
قوانین:
- بازی از پشت یکنیمه توسط یکی از دو تیم صورت میپذیرد.
- تعداد هر تیم نباید از ۳ نفر بیشتر باشد (البته چون این قانون رسمی نیست بیش از ۳ نفر نیز ممکن میباشد اما چون زمین شلوغ و بازی کردن در آن دشوار میشود بهتر است از ۳ نفر در هر تیم استفاده شود.
- اگر تعداد یک تیم ۲ نفر و تعداد تیم مقابل ۳ نفر باشد پرتابهای اوت (out) تیمی که ۲ نفر است آزاد است (البته این قانون نیز توافقی است.
- هر تیمی که گل زد خودش از پشت نیمه بازی را را شروع میکند یعنی توپ را به تیم مقابل نمیدهد.
- اگر یار تیم ما توپ را به حلقه زد و توپ وارد سبد نشد و در موقعیت ذوزنقه به دست ما رسید باید از آن محیط خارج شویم و بعد به سوی حلقه پرتاب کنیم در غیر این صورت خطا صورت پذیرفته است.
- در این نوع بازی خطاهای ۲۴و ۳و ۸ ثانیه وجود ندارد.
- اگر توپ از نیمه زمین خارج شود اوت (out) است.
- قوانین رانینگ (running) دبل (Double) در این بازی وجود دارد.
منابع
https://rasekhoon.net/article/show/732884/تاریخچه-کامل-بسکتبال
https://www.yjc.ir/fa/news/4008060/نگاهی-به-تاریخچه-بسکتبال-در-جهان
https://fa.m.wikipedia.org/wiki/بسکتبال#/editor/45
https://en.wikipedia.org/wiki/Streetball
[1] streetball
Leave A Comment